Toen in de middeleeuwen de hanzesteden ontstonden groeide tevens de behoefte aan vrijwilligers om de stad te verdedigen, tegen legers van andere steden maar ook rondtrekkende rovers benden en de conflicten tussen ridders, graven of bisschoppen. Zo’n stadsverdediging bestond uit inwoners van de stad, meestal gewone burgers, ambacht- en werk lieden. Vergelijkbaar met, tegenwoordig, de vrijwillige brandweer. De leden van de schutterij hadden allen een eigen uitrusting en een wapen, het gemeentebestuur en de ambacht gilden zorgden voor een bescheiden vergoeding. Een schutter was altijd oproepbaar en paraat, er werd geregeld geoefend, maar daarnaast waren de schuttersfeesten legendarisch.
Rond het jaar 1800 reorganiseerde Napoleon het leger en de verdediging van het land en de steden. Oorlogvoering veranderde en het belang van steden en vestingen werd veel minder. Sindsdien zijn schutterijen opgeheven of hebben nog uitsluitend een symbolische functie.

De schutterijen in de tegenwoordige tijd zijn opgericht als attractie voor toeristen of winkelend publiek. Maar ook ter informatie en voorlichting, dat noemen we “levende geschiedenis” of ‘re-enactment”.